Czy możemy iść od razu do sądu, jeśli kontrahent rosyjski nie płaci?

Alena Rzepka

Do codzienności należą sytuacje, gdy kontrahenci stale opóźniają się w regulowaniu należności bądź nie płacą w ogóle. Wydaje się, że tyko sąd może już pomóc w uzyskaniu należnej zapłaty. Jeśli jednak zaległości są po stronie kontrahenta rosyjskiego, wspomniana ścieżka nie będzie już tak oczywista. 

A to dlatego, że od 1 czerwca 2016 roku, obowiązkowym etapem postępowania gospodarczego w Rosji stał się tryb przesądowego uregulowania sporów cywilnoprawnych Jeśli zostałby pominięty, wówczas byłoby to przesłanką do zwrotu powództwa lub pozostawienia go bez rozpoznania.

Kiedy nowe regulacje

Przed wytoczeniem powództwa należy najpierw dopełnić czynności i wymogów przewidzianych dla przedsądowego uregulowania sporu. Zgodnie z nową ogólną regułą zawartą w art. 4 ust. 5 kodeksu postępowania gospodarczego Federacji Rosyjskiej, spór wynikający ze stosunku cywilnego może być przekazany do rozpatrzenia przez sąd gospodarczy po tym, jak strony podjęły czynności w zakresie przedsądowego jego uregulowania. Okres trwania etapu przedsądowego wynosi 30 dni. Liczy się go od dnia wysłania wezwania (żądań). Okres ten, jak i sam tryb przedsądowego uregulowania sporu, strony mogą zmienić w umowie.

Możliwe wyjątki

Nie do wszystkich jednak spraw odnosi się wyżej wymieniona reguła. Nie dotyczy ona spraw:

• o ustalenie faktów prawnych;
• z zakresu sporów korporacyjnych;
• o odszkodowanie za naruszenie prawa do rozpatrzenia w rozsądnym terminie sprawy sądowej lub prawa do wykonania aktu sądowego w rozsądnym terminie;
• z zakresu bankructwa;
• o ochronię praw i interesu grupy osób;
• o przedterminowe wygaśnięcie prawa do znaku towarowego w związku z brakiem korzystania ze znaku;
• o zaskarżenie orzeczeń sądów polubownych.

Należy wiedzieć, że katalog wyjątków jest zamknięty. Oznacza to, że sądy raczej nie będą stosować wykładni rozszerzającej. Już pojawiły się orzeczenia odwołujące się do nowych przepisów i budzące wątpliwości. Tak było na przykład, w przypadku postanowienia Sądu Gospodarczego Obwodu Kirowskiego z dnia 6 czerwca b.r. w sprawie nr А28-6787/2016. Sąd zwrócił wniosek o wydanie aktu wykonawczego (odpowiednik klauzuli wykonalności) do wyroku sądu polubownego. W uzasadnieniu powołał się na brak zastosowania przez wnioskodawcę trybu przedsądowego uregulowania wykonania wyroku sądu polubownego. Pomijając kwestię, czy w danym przypadku w ogóle sprawę można było traktować w kategoriach sporu, czyli przynależności danej sprawy do zakresu przedmiotowego nowej normy, nie można obecnie wykluczyć rozwinięcia praktyki sądowej w podobnym kierunku.

Wymogi formalne a najnowsza praktyka sądowa

Zgodnie z art. 129 ust. 1 p. 5 kodeksu postępowania gospodarczego FR sąd zwraca pozew, jeśli podczas rozpatrywania kwestii przyjęcia go do rozpoznania stwierdzi, że powód nie dopełnił wymogu przedsądowego uregulowania sporu w sytuacji, gdy taki tryb jest obowiązkowy na mocy ustawy.

Sądy traktują wyżej wspomnianą normę w sposób restrykcyjny. Do takiego wniosku można dojść na podstawie analizy pierwszych orzeczeń sądowych, w uzasadnieniu których zastosowano nowe przepisy wprowadzające ogólną regułę obowiązkowego etapu przedsądowego uregulowania sporów cywilno-gospodarczych. Sądy bowiem, jeszcze przed podjęciem decyzji o przyjęciu powództwa do rozpoznania czy zwrocie powództwa, badają nie tylko obecność załączników potwierdzających okoliczności dochowania przez powoda trybu przedsądowego uregulowania sporu, lecz również i treść tych załączników. Świadczą o tym liczne zwracane pozwy, do których wprawdzie były dołączane wymagane dokumenty świadczące o próbie uregulowania sporu w trybie pozasądowym lecz posiadały one inne braki formalne. Oto kilka przykładów:

• cesjonariusz wysłał wezwanie do zapłaty w ramach zawiadomienia dłużnika o przelewie wierzytelności. Nie było w nim wprost wskazane, iż dane zawiadomienie jednocześnie jest przedsądowym wezwaniem do zapłaty i że w razie braku zapłaty należności zostanie wytoczone powództwo do sądu (Orzeczenie Sądu Gospodarczego Kraju Permskiego z dnia 17.06.2016 w sprawie nr А50-13792/2016). 
• w sprawie dotyczącej wysokości odszkodowania wypłaconego przez ubezpieczyciela powód wskazał w wezwaniu tylko to, że się nie zgadza z wysokością wypłaconego mu odszkodowania (Orzeczenie Sądu Gospodarczego Obwodu Moskowskiego z dnia 07.06.2016 w sprawie N А41-30785/16);
• nie został dochowany co najmniej trzydziestodniowy okres etapu przedsądowego (Orzeczenie Sądu Gospodarczego Republiki Mordowia z dnia 18.06.2016 w sprawie nr А39-3738/2016);
• podstawa roszczenia wynikająca z pozwu różniła się od podstawy roszczenia wskazanego w wezwaniu (Orzeczenie Sądu Gospodarczego Republiki Czuwaskiej z dnia 15.06.2016 w sprawie nr А79-5458/2016).

Uwaga!

Niezmierne ważne jest, aby treść wezwania przedsądowego odzwierciedlała dokładne żądanie powoda i odpowiadała roszczeniu opisanemu w powództwie. 

Konieczne potwierdzenie

Poza treścią samego wezwania, istotną kwestią jest posiadanie potwierdzenie wysłania tego dokumentu do pozwanego. Po analizie najnowszego orzecznictwa w tym zakresie, wydaje się, że praktyka sądowa będzie się trzymać torowanego wcześniej w przez Sąd Najwyższy stanowiska, iż w celu uznania dochowania trybu przedsądowego uregulowania sporu, wystarczy potwierdzenie okoliczności wysłania wezwania do pozwanego (Postanowienie Prezydium Gospodarczego Sądu Najwyższego z dnia 29.11.2011 nr 9746/11 w sprawie nr А82-8711/2010-22, Pismo Gospodarczego Sądu Najwyższego z dnia 18.05.1995 nr ОП-21/39).

Ważne!

Warto zwrócić uwagę na to, że za potwierdzenie wysłania wezwania do pozwanego, nie zostanie raczej uznany odpis ze strony internetowej Poczty (Orzeczenie Sądu Gospodarczego Kraju Permskiego z dnia 20.06.2016 w sprawie nr А50-13676/2016).

Autorką artykułu jest Alena Rzepka, szef Departamentu Wschodniego Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy

Artykuł nie został jeszcze oceniony.

Oceń artykuł: