Raport SWZ Ukrainy: Moskwa nie ma wystarczających środków, aby „ostatecznie rozwiązać sprawę ukraińską”

Bartłomiej Cięszczyk

W styczniu, zanim doszło wydarzeń, których zwieńczeniem było spotkanie prezydentów Rosji i USA w Genewie, Służba Wywiadu Zagranicznego Ukrainy  przygotowała i udostępniła biuletyn informacyjny „Biała Księga”. To pierwszy taki raport w historii ukraińskiego wywiadu zagranicznego.

Wyjątkowość tej publikacji polega na tym, że przedstawia ona pracę Służby Wywiadu Zagranicznego Ukrainy na tyle, na ile pozwala na to obowiązujące prawo. Dzięki niej możemy zajrzeć za kulisy tego szczególnego i tajnego obszaru działalności.

Biała Księga Służby Wywiadu Zagranicznego Ukrainy to dowód na wdrażanie na Ukrainie  tradycji i zasad służb wywiadowczych krajów europejskich w zakresie otwartości, przejrzystości i demokratycznej kontroli cywilnej nad sektorem bezpieczeństwa i obronności Ukrainy.

Głównym punktem raportu jest ocena najważniejszych zagrożeń zewnętrznych dla bezpieczeństwa narodowego Ukrainy w sferze polityki zagranicznej, gospodarczej, informacyjnej i innych.

W raporcie szczególną uwagę zwraca się na główne źródło zagrożeń Ukrainy - Federację Rosyjską. Plany, strategię i taktykę Kremla w zakresie realizowanej polityki wobec Ukrainy, zmierzającej do osłabienia ukraińskiej państwowości zarówno wewnętrznie, jak i poprzez otoczenie zewnętrzne.

Zdaniem analityków wywiadu zagranicznego Ukrainy, nie przewiduje się szybkich zmian Kremla w kwestii głównych kierunków rosyjskiej polityki zagranicznej, w najbliższych latach Rosja pozostanie głównym źródłem zagrożeń bezpieczeństwa na Ukrainie i wokół niej. Cele strategiczne Federacji Rosyjskiej w stosunku do Ukrainy pozostaną niezmienione i przewidują utrzymanie jej w orbicie wpływów wyłącznie rosyjskich oraz uniemożliwienie jej ruchu w kierunku europejskim i euroatlantyckim.

Jednym z celów strategicznych Kremla jest zaangażowanie Ukrainy lub jej części w swego rodzaju projekt superpaństwowy pod przewodnictwem Moskwy o kryptonimie „ZSRR 2.0”. Federacja Rosyjska nie powinna pozwalać na zwiększenie tempa rozwoju gospodarczego Ukrainy oraz jakości i poziomu życia jej ludności. Federacja Rosyjska będzie dążyć do rozwiązania systemowych problemów demograficznych kosztem ukraińskich zasobów ludzkich - uważają analitycy ukraińskiego wywiadu.

Celem Rosji jest instytucjonalna słabość Ukrainy, podważająca jej państwowość, federalizację i dojście do władzy sił prorosyjskich. Ukraiński wywiad jest również przekonany, że Moskwa zamierza uniemożliwić USA udział w rozwiązaniu sytuacji wokół Ukrainy.

Na taką politykę Federacji Rosyjskiej nie wpłynie ani ogólne, niekorzystne dla Kremla tło międzynarodowe, ani pojawienie się szeregu nowych czynników,  jak zwycięstwo Joe Bidena w wyborach prezydenckich w USA, zawirowania na rynku węglowodorów, destrukcyjne zjawiska w rosyjskiej gospodarce i możliwa zmiana władzy w Rosji.

Raport wymienia cele taktyczne Rosji w stosunku do Ukrainy:

- słabość instytucjonalna Ukrainy i podważanie podstaw ukraińskiej państwowości;

- federalizacja Ukrainy (najlepiej utworzenie konfederacji), w której podmiot wchodzący w skład federacji faktycznie kontrolowanej przez Moskwę będzie odgrywał rolę „kotwicy” spowalniającej ruch Ukrainy na Zachód;

- przejęcie kontroli nad władzą ustawodawczą i wykonawczą przez siły prorosyjskie na Ukrainie;

- osłabienie międzynarodowego poparcia dla Ukrainy;

- uniemożliwianie Stanom Zjednoczonym bezpośredniego udziału w rozwiązaniu sytuacji wokół Ukrainy i jej terytoriów;

- przeniesienie ciężaru utrzymania czasowo okupowanych terytoriów obwodów donieckiego i ługańskiego na Ukrainę, przy zachowaniu faktycznej kontroli Federacji Rosyjskiej nad tymi terytoriami;

- zapobieganie reintegracji czasowo okupowanych terytoriów według ukraińskich scenariuszy;

- jednostronne zniesienie przez Ukrainę blokady gospodarczej obwodów donieckiego i ługańskiego oraz Krymu;

- zniesienie „ukraińskiego” pakietu zachodnich sankcji wobec Federacji Rosyjskiej w dziedzinie handlu, finansów i technologii oraz ograniczeń personalnych.

Raport ukraińskiego wywiadu dowodzi, że samo istnienie niezależnej, jednolitej i zorientowanej na Zachód Ukrainy stanowi zagrożenie dla Rosji. Jednak na obecnym etapie Moskwa nie ma wystarczających środków, aby siłą „ostatecznie rozwiązać sprawę ukraińską”.  Polityka Kremla wobec Ukrainy koncentruje się na systemowej realizacji długoterminowej strategii niszczenia „projektu państwa ukraińskiego”, na wykorzystaniu wobec niego działań hybrydowych - jednoczesnym wykorzystaniu wewnętrznych i zewnętrznych środków militarnych, wpływ polityczny, presję finansową i gospodarczą, handlową, energetyczną i informacyjną.

W ocenie Służby Wywiadu Zagranicznego Ukrainy, Rosja nigdy nie zrezygnuje z kontroli nad „strefą własnych interesów strategicznych”, do której Kreml nadal się odwołuje. To kluczowe zagrożenie ze strony Moskwy, która polega na realizacji na Ukrainie scenariusza „kontrolowanego chaosu torującego drogę zemście”. Zgodnie z planem Kremla na Ukrainie należy położyć podwaliny pod zemstę sił prorosyjskich, które będą miały dobrze ukształtowany pion polityczny, zdolny do przejęcia władzy ustawodawczej i wykonawczej w republice.

Głównymi przesłankami realizacji tego projektu są wewnętrzne spory, słabość ukraińskich instytucji państwowych i utrata poparcia ze strony Zachodu.

Analitycy ukraińskiego wywiadu ostrzegają, że wybory samorządowe na Ukrainie jesienią 2020 roku były tylko początkowym etapem realizacji planu Moskwy, a teraz Federacja Rosyjska dąży do stworzenia warunków niezbędnych do przedterminowych wyborów parlamentarnych. W ramach praktycznej realizacji tego scenariusza Rosja aktywnie działa w kilku kierunkach naraz:

1. Erozja instytucji ukraińskiej państwowości. Tutaj szczególny nacisk kładzie się na pogłębianie sprzeczności między centrum a regionami, ponadto Federacja Rosyjska nadal nadyma autonomię etniczną i separatyzm regionalny w różnych regionach Ukrainy, w szczególności na Zakarpaciu, Galicji, Besarabii, a także prowokuje wrogość międzyetniczną i międzywyznaniową. Tu, według ukraińskich analityków, Rosja dąży do  politycznego zdestabilizowania życia społeczno-politycznego Ukrainy do tego stopnia, aby „pomoc Kremla” stała się jedyną opcją zapewniającą Ukrainie przetrwanie. W rzeczywistości  chodzi o próby wzniecania wojny wszystkich przeciwko wszystkim na terytorium kraju i prowadzeniu na tym tle polityczno-sabotażowej lub militarnej operacji mającej na celu zmianę przywództwa na Ukrainie.

2. Osłabienie międzynarodowego poparcia dla Ukrainy. Kreml próbuje wywołać efekt „zmęczenia Ukrainą” na Zachodzie. Tu lobbing i wywrotowe antyukraińskie działania sił prorosyjskich w krajach zachodnich umiejętnie nakładają się na obiektywne trudności w przeprowadzaniu reform integracji europejskiej na Ukrainie i pogłębianie się zjawisk kryzysowych w UE, które odwracają uwagę Brukseli od spraw wschodnioeuropejskich. Szczególne znaczenie dla Moskwy ma „deaktualizacja” kwestii ukraińskiej w wymiarze międzynarodowym. W tym celu Rosja, drogą dyplomatyczną i innymi kanałami, informuje zagranicznych polityków oraz przedstawicieli środowisk bankowych i biznesowych o rzekomym nadużyciu środków kredytowych przez Ukrainę.

3. Manipulacje w stosunku do terytoriów czasowo okupowanych. Wywiad Ukrainy podkreśla, że ​​okupowane terytoria Donbasu są ważne dla Federacji Rosyjskiej nie jako takie, ale przede wszystkim jako instrument destabilizacji sytuacji wewnętrznej na Ukrainie. Jak stwierdzono w raporcie, Rosja dąży do marginalizacji tych terytoriów, przekształcenia ich w szeroko rozumianą „szarą strefę”.

4. Stworzenie groźnego tła wojskowego. Rosyjski potencjał militarny, skoncentrowany na granicach z Ukrainą, umożliwia bez dodatkowej mobilizacji i przy minimalnych środkach przygotowawczych przeprowadzenie dowolnej formy operacji wojskowej przeciwko Ukrainie - uważają ukraińscy analitycy. Jednocześnie najprawdopodobniej Rosja manipuluje możliwością inwazji militarnej, a także wykorzystaniem do tego celu licznych ćwiczeń wojskowych w pobliżu granic Ukrainy.

5. Ekonomiczny. Kierunek ten zakłada prowadzenie z Ukrainą wojny handlowej i gospodarczej na dużą skalę. Rosja będzie rozszerzać sankcje wobec Ukrainy, zwiększać presję finansową, szantaż energetyczny, blokadę tranzytu i transportu, będzie nadal wypierać ukraińskich producentów z tradycyjnych rynków zbytu, nadal będzie dyskredytować ukraińskie przedsiębiorstwa na rynkach międzynarodowych, kontynuować penetrację inwestycji na rynki ukraińskie.

Biuletyn dowodzi, że region azowsko-czarnomorski jest postrzegany przez Moskwę jako ważna trampolina do ekspansji na Morze Śródziemne, Bliski Wschód i Afrykę. Militaryzacja Krymu odgrywa kluczową rolę jako czynnik zmiany wojskowo-politycznej równowagi sił w regionie Morza Czarnego, w szczególności poprzez stworzenie systemu ograniczającego swobodę działania NATO w tym regionie.

Służba Wywiadu Zagranicznego Ukrainy powołuje się na liczne dane wywiadowcze zebrane w latach „okupacji”, potwierdzające, że Moskwa nigdy nie rozpatrywała Krymu pod względem potencjału gospodarczego (przemysłowego, rolniczego, turystycznego,  humanitarnego). Przeciwnie, Kreml postrzega Krym przede wszystkim jako przyczółek militarny, bazę wojskową zaniedbując czynniki ekonomiczne, humanitarne i środowiskowe.

Zgodnie z ukraińskim dokumentem, Rosja aktywnie buduje wojskowe grupy uderzeniowe na półwyspie, zwiększając liczebność wojsk i wyposażając je w nowe rodzaje uzbrojenia i sprzętu wojskowego, jednocześnie stwarzając warunki do wzmocnienia swojego potencjału na tym terytorium. Głównym celem Rosji, według wywiadu zagranicznego Ukrainy, jest zdobycie dominacji w regionie Morza Czarnego z pomocą Krymu. Utworzono tam potężne zgrupowanie wojsk (jednostki lądowe, powietrzne i morskie).

„Strona rosyjska stwarza warunki do rozmieszczenia broni jądrowej, jej poszczególnych komponentów i nośników na terenach okupowanych, prowadzi prace nad odbudową infrastruktury jądrowej, która zagraża bezpieczeństwu narodowemu Ukrainy” - informuje Służba Wywiadu Zagranicznego Ukrainy.

Prawie wszystkie radzieckie systemy rakiet przeciwlotniczych, które mogą być wyposażone w ładunki jądrowe, zostały zinwentaryzowane i zaangażowane. Uzbrojenie tych systemów obrony powietrznej w nowoczesne pociski trwa nadal, a nowe wyrzutnie rakiet zostały postawione w stan gotowości. Już teraz rosyjskie systemy przeciwlotnicze kontrolują większość Morza Czarnego, a pociski ziemia-ziemia całkowicie je pokrywają. W Sewastopolu stacjonują wojskowe samoloty i statki, które mogą być również wyposażone w pociski z głowicami nuklearnymi. W rosyjskiej retoryce dominuje teza o „prawie Rosji do rozmieszczenia broni jądrowej na własnym terytorium, w tym możliwości jej rozmieszczenia na Krymie”.

Działania Federacji Rosyjskiej dotyczące rozmieszczenia systemów obrony powietrznej na Krymie, modernizacji Floty Czarnomorskiej i jej masowego wyposażenia w morskie pociski manewrujące wskazują, że Moskwa planuje utworzenie tzw. „stref zakazu dostępu” nie tylko w rejonie Morza Czarnego, ale także Morza Śródziemnego.

Co więcej, rosyjskie plany rozwoju i użycia „taktycznej broni jądrowej”, w szczególności na Krymie, w nowoczesnych warunkach pozwalają Kremlowi na zwiększenie nacisku na społeczność międzynarodową, a także na agresywną dominację na Morzu Czarnym oraz śródziemnomorskiej i europejskiej arenie działań.

Wszystko to zagraża bezpieczeństwu i interesom narodowym nie tylko Ukrainy, ale także jej strategicznych partnerów - zauważają analitycy Służby Wywiadu Zagranicznego Ukrainy.

Opracowano na podstawie https://szru.gov.ua/white-book/bila-knyha-sluzhby-zovnishnoi-rozvidky-ukrainy

***

Wesprzyj rynekwschodni.pl i postaw nam kawę :) https://buycoffee.to/rynekwschodni.pl  

Artykuł nie został jeszcze oceniony.

Oceń artykuł: