19.10.2015
Szukając wyjścia z kryzysu – kazachstańskie pomysły na rozwój gospodarki
Patrycja Operacz
Po dewaluacji tenge i zmianie w finansowaniu narodowych programów gospodarczych władze Kazachstanu poszukują rozwiązań, które przyniosą dopływ gotówki do państwowego budżetu.
Firma „Kazatomprom” chce w najbliższych latach zachować pozycję lidera na rynku wydobycia uranu, ale także stać się wiodącym dostawcą uranu na światowym rynku. Planowane jest stworzenie produkcji elementów paliwowych. W tym celu szczególnie ważne będzie stworzenie zakładu produkującego paliwa jądrowe oraz rafinerii. Docelowo w Republice Kazachstanu ma powstać również elektrownia atomowa. Niestety Kazachstan wciąż boryka się z problemami braku wykwalifikowanej kadry, brakiem modernizacji sprzętu, a także nieefektywności produkcji. Dlatego pierwszym krokiem będą inwestycje w rozwój nowych technologii.
Optymizmem napawają również informacje przekazane na Forum Eurazyjskich Ekonomicznych Perspektyw, gdzie przekazano komunikat o (planowanym i przyszłym) wzroście cen ropy i gazu na światowych rynkach.
Szans na rozwiązanie problemów gospodarczych władze Kazachstanu upatrują w Nowym Szlaku Jedwabnym (chińskiej ekonomicznej inicjatywie). Dodatkowo w celu usprawnienia współpracy pomiędzy Chinami a państwami Ekonomicznej Unii Gospodarczej podpisano siedemdziesiąt ustaw, które są podstawą do synchronizowania współpracy w ramach Ekonomicznego Pasa Nowego Wielkiego Szlaku Jedwabnego. Program Nowego Szlaku Jedwabnego wpisuje się w państwowy plan rozwoju Kazachstanu „Nur Dżol” i proponowany, w tym programie rozwój infrastruktury transportowej i logistycznej. Chińska inicjatywa promuje powstanie dwóch dróg z Chin do Unii Europejskiej przez Kazachstan, Rosję, Białoruś oraz do państw Azji Centralnej, a także Iranu i Turcji.Równie obiecująco zapowiada się dla Republiki Kazachstanu planowana współpraca z Ukrainą w dziedzinie transportu tranzytowego, energii jądrowej i sektora kosmicznego. Zapowiedz kooperacji została ogłoszona na kazchstańsko-ukraińskim Forum Biznesu. W ciągu ostatnich dwóch lat obroty handlowe pomiędzy państwami spadły w o około dwa razy.
Niepokojące dla kazachstańskiego budżetu jest nałożona przez WTO restrykcja dotycząca ograniczenia państwowych instrumentów wsparcia w sektorze ropy i gazu, co wiąże się ze zmniejszeniem kazachstańskich dostawców. Ma to nastąpić po 2021 roku. Tymczasem kazachstańscy przedsiębiorcy skarżą się na brak przejrzystości w zamówieniach w sektorze wydobycia ropy i gazu przez chińskie firmy (m.in. nie dopuszczaniu lokalnych firm do przetargów, ceny dumpingowe, składanie dokumentów przetargowych w języku chińskim). Warto odnotować, że gospodarka kazachstańska, w tym także sektor wydobywczy, uzależniony jest od pomocy państw trzecich w modernizacji sprzętu i wprowadzaniu nowych technologii. Jak już wspomniano, znaczącym problemem Republiki Kazachstanu jest brak wykwalifikowanej kadry. W związku z czym, zagraniczne przedsiębiorstwa zmuszone są do sprowadzania swoich własnych pracowników, często niezaznajomionych ze specyfikom kazachstańskiego rynku i warunków pracy. Dlatego proponuje się położenie większego nacisku na rozwój wykfalifikowanej kadry pracowniczej jako czynnika zwiększającego konkurencyjność wewnętrznego rynku w perspektywie m.in. przyszłych „ograniczeń” płynących z przystąpienia do WTO.
Sposobem na pokonanie kryzysu jest również współpraca w ramach Eurazjatyckiej Unii Gospodarczej. W tym celu Federacja Rosyjska i Kazachstan mają ustanowić do końca roku plan współpracy na lata 2016 – 2018. Prezydenci Federacji Rosyjskiej podpisali protokół w sprawie zmiany protokołu do umowy o delimitacji północnej części Morza Kaspijskiego. Dokument pozwala na wykonywanie suwerennego prawa do stosowania podłoża w dniu 6 lipca 1998 r., które pozwoli to przedsiębiorcom z Kazachstanu i Rosji podjąć działania w celu rozwoju wydobycia złóż znajdujących się na dnia Morza Kaspijskiego.
W ramach EUG planuje się rozszerzyć współpracę z innymi międzynarodowymi organizacjami, w tym celu przygotowuje się dokumenty mające na celu kooperację z Indiami i Izraelem, a wstępne memoranda podpisano już z Mongolią, Peru i Chile. Obecnie jednak dochodzi do zacieśniania współpracy wewnątrz samego ugrupowania m.in. poprzez koordynację krajowych polityk gospodarczych na okres do 2030 roku. Pozwala to na interakcję, uzgadnianie wspólnych stanowisk w obszarach takich jak polityka pieniężna, polityka makroekonomiczna, polityka na rynkach finansowych w celu zapewnienia lepsze przewidywalności i zrównoważonego rozwoju państw członkowskich.
Republika Kazachstanu musi zmierzyć się nie tylko ze skutkami kryzysu gospodarczego, ale również wypracować szereg koncepcji, które jej w tym pomogą. Obecnie działania te ukierunkowane są na współpracę międzynarodową, co ważne, kładą nacisk na rozwój wewnętrznych słabości państwa (wzrost wykfalifikowanej kadry pracowniczej, modernizacji technologii i rozwój infrastruktury). Istotne jest również poszukiwanie pobudzenia gospodarczego związanego z zacieśnianiem współpracy w ramach EUG, a także poszukiwanie innych rynków zbytu (Ukraina). Szczególnie ważny dla całego regionu Azji Centralnej pozostaje jednak projekt Nowego Szlaku Ekonomicznego i chińskie wsparcie finansowe jakie się za nim kryje.
Patrycja Operacz - doktorantka na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych (UW). W ramach pracy doktoranckiej przygotowuje projekt związany z polską marką gospodarczą jako narzędziem budowania i promocji relacji gospodarczych na przykładzie stosunków polsko – kazachstańskich.
Zobacz także:
Aktualna ocena artykułu: 5
Oceń artykuł:
0%
0.49%
