16.07.2012

Wojny handlowe pomiędzy Rosją a Białorusią

Jaugien P. Gryniewicz

Eskalacja nowego „konfliktu mlecznego” pomiędzy Rosją a Białorusią mocno przypomina wydarzenia jakie miały miejsce w 2009 roku. Jeszcze w marcu Rosjanie wysłali do ministerstwa rolnictwa Białorusi list z przypomnieniem o początku okresu, kiedy Mińsk zgodnie z porozumieniami z 2011 roku zobowiązał się czasowo wstrzymać eksport produktów mlecznych.

„Sojuzmołoko” – rosyjskie zrzeszenie producentów mleka – twierdzi, że dostawy białoruskiej produkcji nie tylko nie zostały zmniejszone, ale nawet wzrosły do poziomu nieoczekiwanie wysokiego. Rzeczywiście dane Biełstatu (rządowej agencji statystycznej Białorusi) potwierdzają: eksport białoruskiego mleka do Rosji tylko za pierwsze trzy miesiące 2012 roku jest wyższy niemal dwukrotnie od kwoty, uzgodnionej w umowie pomiędzy Rosją a Białorusią. Wicepremier Białorusi, Uładzimir Siamaszka, występując w Zgromadzeniu Narodowym powiedział, że ograniczenia białoruskiego eksportu mleka do Rosji – to „bzdura, na którą nie należy zwracać uwagi”.

Kto ma rację?

Bilans żywnościowy jest dobrowolną konsultacją stron i nie ma mocy umowy. Wydarzenia z lat poprzednich pokazały, że w sytuacji, kiedy Mińskowi nie starcza „dobrej woli”, Kreml ma inne sposoby udowodnienia swojej racji. W 2009 roku, kiedy Putinowi nie udało się porozumieć ze stroną białoruską w kwestii dostaw mleka do jego kraju on wstrzymał je za pomocą kontroli fitosanitarnej.

Podobnych konsekwencji Białorusini oczekiwali po wizycie Putina w Mińsku w maju 2012 roku, tym bardziej, że przez całą wiosnę Kreml dostawał wiadomości z wielu regionów Rosji o bankructwach rolników i innych problemach w rolnictwie. Wyniki wizyty jednak wszystkich zaskoczyły. Na czerwcowym posiedzeniu z przedstawicielami branży mleczarskiej, minister rolnictwa Rosji Elena Skrynnik zapewniła rosyjskich rolników, że białoruski eksport został wstrzymany. Wiadomość, że Białoruś eksportuje te same ilości nabiału, ale nieoficjalnie, zostały na tym spotkaniu zignorowane.

Procedura antydumpingowa wobec Białorusi też została zawieszona z powodu braku dowodów. Taka kapitulacja Kremla przed Mińskiem wywołała ogromne niezadowolenie wśród rosyjskich rolników. Odpowiedź Moskwy przyszła nieco później. Straty Białorusi w nowym konflikcie z Rosją mogą być wielokrotnie wyższe, niż te z 2009 roku.

Wojna ropy z mlekiem

Występując na konferencji prasowej w Mińsku, ambasador Rosji pomniejszał znaczenie konfliktu mlecznego. Jednocześnie sugerował, że Mińsk zajmuje się kontrabandą rosyjskiej ropy pod marką rozpuszczalników. Cały mechanizm polega na tym, że Białoruś dostaje od Rosji ropę naftową w cenie prawie trzykrotnie niższej, niż światowa. Ale eksportując produkty pochodne do krajów trzecich, Białoruś zobowiązała się wpłacać do budżetu rosyjskiego specjalne cła, które muszą skompensować Rosji stratę potencjalnego przychodu od sprzedaży ropy w niższej cenie i zapewnić, że eksport taniej ropy na Białoruś pozostanie w rozsądnych granicach. (Te cła eksportowe zostały wprowadzone nie tak dawno temu – w końcu 2010 roku. One obowiązują tylko w przypadku reeksportu Białorusią ropy lub produktów pochodnych. Przed tym Białoruś była swoistym „offshore” dla przetwarzania rosyjskiej ropy i eksportu jej do UE, na czym kraj hojnie zarabiał). W oficjalnych statystykach Mińska nagle zmniejszył się eksport ropy i produktów pochodnych, i na tę samą liczbę wzrósł eksport rozpuszczalników, za które nie płaci się cła. W ciągu tygodnia szereg rosyjskich oficjeli powtórzyli te oskarżenia rosyjskiego ambasadora w bardziej twardej formie oraz ogłosili początek śledztwa w tej sprawie.

To, że Moskwa z jakiegoś powodu dowiedziała się o tej białoruskiej kontrabandzie wywołuje taki sam uśmiech jak „nagłe” znalezienie w białoruskim mleku najprzeróżniejszych trucizn w 2009 roku.

Dumping albo kontrabanda?

Czy warto było Mińskowi ofiarować eksport rozpuszczalników w zamian na dodatkowy eksport mleka? Zysk w postaci niezapłaconego cła z reeksportu rosyjskiej ropy jako rozpuszczalników (518,3 miliona dolarów) przewyższa nie tylko zysk z dostaw mleka do Rosji (149 milionów dolarów), ale też całkowity dochód od eksportu białoruskiego nabiału do Rosji (489,7 miliona dolarów). Chociaż tak naprawdę nie można mówić o zysku z eksportu mleka, bo białoruskie rolnictwo jest stratne. Tu warto zadać pytanie: dlaczego Mińsk ryzykuje ogromnym zyskiem z eksportu rozpuszczalników, podtrzymując stratną gałąź gospodarki – rolnictwo?

Po co stratne rolnictwo Białorusi?

Jedna z przyczyn – to specyfika rolnictwa, które przynosi straty praktycznie we wszystkich krajach. Tym niemniej produkcja żywności jest rozpatrywana często jako kwestia bezpieczeństwa narodowego. Tak samo sytuacja wygląda także na Białorusi. Eksport mleka do Rosji jest o tyle ważny, że pozwala chociażby w małej części zrekompensować bilionowe dotacje dla rolników. Kraje Unii Europejskiej tak samo dofinansowują rolnictwo ogromnymi kwotami, ale w odróżnieniu od Białorusi, celem tych dotacji jest podwyższenie efektywności, a nie ilości wytworzonej produkcji. Zgodnie z rządowym programem rozwoju wsi, eksport mleka do Rosji powinien do 2015 roku wzrosnąć jeszcze półtora razy. Buduje się szereg mlecznych gospodarstw, które mają ten wzrost zapewnić.

Prezes „Sojuzmołoko” Andriej Danilenko uważa, że białoruski eksport nabiału już osiągnął wartość krytyczną. Rosjanie zapowiadają uzgodnienie z krajami Unii Celnej nie tylko bilans eksportowy, ale też kwoty produkcji mleka. Czym można wytłumaczyć białoruskie mleczne aspiracje? Ekonomicznego wytłumaczenia tu raczej nie da się znaleźć, ale analiza wewnętrznej sytuacji politycznej pozwala zachować pewną logikę.

Po co stratne rolnictwo Łukaszence?

Ogromne dotacje dla białoruskiego rolnictwa mają nie dopuścić do zmniejszenia się liczby ludności wiejskiej, która w większości popiera obecne władze na Białorusi.

Zgodnie z danymi NISEPI (niezależne centrum badania opinii publicznej) Aleksander Łukaszenka dostał w ostatnich wyborach 52 proc. głosów. Zmiany socjalne na Białorusi świadczą o tym, że dalsze istnienie systemu politycznego w jego dzisiejszym kształcie jest mało prawdopodobne. Trudno więc pozbyć się wrażenia, że dotując rolnictwo białoruskie władze chcą zamrozić strukturę społeczną w jej dzisiejszej konfiguracji.

Do 2016 roku Białoruś zobowiązała się w ramach unii celnej zmniejszyć dotacje rolnie trzykrotnie – do 10 proc. od wartości wytworzonej produkcji. Jednocześnie Rosja w ramach WTO zamierza zmniejszyć cła, co zmieni pozycje białoruskie na najbardziej pożądanym rosyjskim rynku. Wiec nie da się powiedzieć, co Białoruś będzie robiła z tą ogromną ilością mleka i nabiału, którą zamierza wyprodukować.

Rozumując w taki sposób, można przeprowadzić analogię pomiędzy białoruską polityka rolną i jeszcze jedną kampanią populistyczną – podwyższeniem średniej krajowej do 500 dolarów przed wyborami w 2010 roku. Skoro tak samo wydaje się ogromne kwoty na nierozsądne decyzje, podobne mogą być konsekwencje – ostry kryzys po jakimś czasie.

Zobacz także:

Tagi:

Aktualna ocena artykułu: 4,33

Oceń artykuł:

Komentarze:

Dodaj Komentarz:

Imię:

Adres e-mail:

Komentarz:

Reklama

Zareklamuj się u nas: reklama(at)rynekwschodni.pl

Kursy Walut

Kursy średnie (aktualizowane raz dziennie) (2023-02-16)
UAH	hrywna (Ukraina)	0,1258 0%
Kursy średnie (aktualizowane raz w tygodniu) (2024-02-28)
AMD (100)	dram (Armenia)	0,9816 -0.18%
GEL	lari (Gruzja)	1,4996 -0.58%
MDL	lej Mołdawii	0,2239 0.49%
AZN	manat azerbejdżański	2,3464 -0.2%
KGS	som (Kirgistan)	0,0446 -0.22%
TJS	somoni (Tadżykistan)	0,3643 -0.16%
UZS (100)	sum (Uzbekistan)	0,0319 -1.54%
KZT (100)	tenge (Kazachstan)	0,8856 -0.12%

Biznes na Wschodzie

21.07.2019

Otwieranie firmy i prowadzenie działalności w Rosji

Rosja jest krajem otwartym na inwestycje zagraniczne. Dlatego każdy cudzoziemiec może otworzyć i zarejestrować firmę w Rosji. Poniżej przedstawiamy, jakie cechy rosyjskiej gospodarki i ustawodawstwa należy wziąć pod uwagę przy otwieraniu firmy, oraz jakie są jej zalety i ograniczenia.

28.05.2019

Otwarcie firmy i prowadzenie działalności gospodarczej na Litwie

Litwa jest jednym z krajów UE o bardzo atrakcyjnych warunkach na rozpoczęcie biznesu. Kraj jest częścią Unii Europejskiej. Sytuacja gospodarcza na Litwie jest ogólnie korzystna, istnieje stabilny rozwój gospodarki rynkowej, Litwini mogą tu znaleźć swoją niszę, istnieją sprzyjające warunki prowadzenia działalności gospodarczej również dla cudzoziemców.

01.05.2018

Podatek VAT na Ukrainie

12.03.2018

Zmiany w prawie korporacyjnym (spółek) na Ukrainie

19.02.2018

Liberalizacja ukraińskiego rynku giełdowego

Strona 1 z 4
1
2
3
4

Opinie

Uzbekistan

29.05.2023

Uzbekistan – krok w stronę zielonych projektów?

Już od 2013 roku Chiny systematycznie wprowadzają liczne inicjatywy gospodarcze, kulturowe oraz społeczne w ramach One Belt One Road między innymi w regionie Azji Centralnej. Jedną z istotniejszych płaszczyzn jest promocja „zielonych” projektów, które z każdym rokiem nabierają na sile i stają się nieodłącznym elementem międzynarodowej narracji polityczno-gospodarczej Chin.

Kazachstan

29.05.2023

Kazachstan i Chiny: nowy etap współpracy gospodarczej

W ostatnich latach Kazachstan stał się liderem w regionie Azji Centralnej w kontekście rozwoju gospodarczego, głównie dzięki wielowektorowej polityce nawiązywania i rozszerzania współpracy na tej płaszczyźnie. Niewątpliwie liczne spotkania premiera Kazachstanu Alikhana Smailova mające miejsce 23-25 maja w Doha oraz wcześniejsze z sekretarzem stanu USA, wskazują na znaczny rozpęd tego państwa w budowie siatki partnerów gospodarczych.

Kazachstan

16.05.2023

Kazachstan: wzmocnienie współpracy gospodarczej z USA czy przebudowa polityki zagranicznej w stronę Zachodu?

Rosja

06.04.2022

Wall Street: sankcje w centrum uwagi

Turkmenistan

20.02.2022

Co Rosja może stracić i zyskać po zmianie władzy w Turkmenistanie

Strona 1 z 16
1
2
3
...
16

Wiedza

Kazachstan

24.02.2019

Konflikt o wodę kluczowym problemem bezpieczeństwa energetycznego w Azji Centralnej

Azja Centralna jest regionem o dużym znaczeniu strategicznym. Decyduje o tym zarówno jej korzystne położenie geograficzne, które przez wieki stanowiło ważny element łańcucha transportowego łączącego Chiny z Bliskim Wschodem i Europą, jak również bogactwo zasobów naturalnych, w szczególności zasobów wodnych rzek Amu-darii i Syr-darii, ropy naftowej na terenie Kazachstanu, a także gazu ziemnego w Turkmenistanie.

Rosja

29.01.2019

Eurazjatycki Bank Rozwoju – narzędzie ekonomicznej integracji na obszarze byłego ZSRR

Jednym z priorytetów polityki prezydenta Władimira Putina po jego dojściu do władzy na początku XXI wieku była odbudowa pozycji i prestiżu międzynarodowego Federacji Rosyjskiej po rozpadzie ZSRR i rządach Borysa Jelcyna. Naturalnym kierunkiem ofensywy międzynarodowej była reintegracja oraz odzyskanie wpływów na obszarach niegdyś wchodzących w skład państwa sowieckiego. Rosyjscy decydenci doskonale zdawali sobie sprawę, że dla powodzenia tej strategii konieczne będzie podjęcie działań nie tylko o charakterze politycznym, ale również ekonomicznym, społecznym czy kulturalnym.

Ukraina

26.05.2014

Raport: Ukraińscy oligarchowie

Ukraina

04.05.2014

System podatkowy Ukrainy cz.2

Ukraina

04.05.2014

System podatkowy Ukrainy cz.1

Strona 1 z 4
1
2
3
4

Zaproszenia

14.05.2023

Dołącz do nas

Portal rynekwschodni.pl poszukuje osoby chętne do współprowadzenia strony. Mile widziani studenci i doktoranci. Kontakt: redakcja@rynekwschodni.pl

18.06.2019

XXIX Forum Ekonomiczne w Krynicy

Jeśli początek września, to Forum Ekonomiczne. Jeśli Forum Ekonomiczne, to Krynica. Od dwudziestu dziewięciu lat to najważniejsze spotkanie politycznych i ekonomicznych elit Europy Środkowo-Wschodniej. W tym roku hasło przewodnie konferencji brzmi – „Europa jutra. Silna, czyli jaka?”

05.04.2017

Dołącz do nas. Zostań redaktorem rynekwschodni.pl

Redakcja specjalistycznych oraz wchodzących na rynek mediów portali: "rynekwschodni.pl" oraz "wrosji.pl" dotyczących szeroko rozumianej tematyki wschodniej ogłasza nabór na różne interesujące stanowiska.

Strona 1 z 15
1
2
3
...
15

Po godzinach

Azerbejdżan

15.08.2022

„Wisła” popłynie w kolejnych krajach!

W ramach kolejnej edycji Festiwalu Filmów Polskich „Wisła” ruszymy w znane nam strony: do Azerbejdżanu, Serbii i Turcji, jednak szczególnie nas cieszy rozszerzenie kręgu odwiedzanych przez nas państw o Słowenię i Bułgarię.

Kirgistan

11.06.2022

5. FESTIWAL POLSKICH FILMÓW „WISŁA” W KIRGISTANIE

Republikański Dom Kino im. Czingiza Ajtmatowa w Biszkeku w dniach 6-12 czerwca 2022 zaprasza na pokazy filmów w ramach 5. Festiwalu Filmów Polskich „Wisła”. To świetna okazja, aby zapoznać się z filmowymi nowościami ostatnich dwóch lat, autorstwa zarówno znanych i wielokrotnie nagradzanych reżyserów, jak i utalentowanych, zachwycających swoimi pierwszymi dziełami debiutantów. Wejście na wszystkie pokazy w ramach festiwalu jest bezpłatne!

Abchazja

30.04.2022

Kolejna edycja Festiwalu Filmów Polskich „Wisła” rozpocznie się już w maju

Kolejna edycja Festiwalu Filmów Polskich „Wisła” rozpocznie się już w maju! Tegoroczny sezon rozpoczniemy od Chorwacji. Święto polskiej kinematografii będziemy tam obchodzić aż 11 dni w czterech miastach: w Splicie, Puli, Rijece i Varaždinie, a pokazy filmowe rozpoczniemy w Splicie 20 maja w kinie „ZlatnaVrata”.

Rosja

22.12.2021

Między Mikołajem II a Leninem. Państwowość rosyjska i jej koncepcje w czasie rewolucji lutowej 1917 roku

Niniejsza monografia, stanowiąca efekt wielu lat badań autora nad dziejami Rosji, jest pierwszą w Polsce próbą kompleksowego przedstawienia historii państwowości rosyjskiej oraz różnych koncepcji państwa w czasie rewolucji lutowej. Zawiera informacje, fakty oraz interpretacje wydarzeń historycznych, które pozwalają dyskutować o tym, dlaczego w Rosji 1917 roku nie udało się zbudować państwa demokratycznego i konstytucyjnego.

Rosja

27.10.2021

Sputnik startuje 18 listopada

15. Festiwal Filmów Rosyjskich "Sputnik nad Polską" rozpocznie się 18 listopada. Na pokazy zapraszamy do warszawskich kin Luna i Iluzjon.

Strona 1 z 8
1
2
3
...
8

Subskrypcja

Subskrybuj nasz kanał

Aby być na bieżąco, subskrybuj nasz kanał Atom.